ฝุ่นละออง PM 2.5 ที่อันตรายกับปอดแล้วแต่ตับก็ไม่รอดเช่นกัน

จากข่าวมลพิษในอากาศ ฝุ่นละออง PM 2.5 เกินค่ามาตรฐานส่งผลกระทบกับการใช้ชีวิตของผู้คนในกรุงเทพและปริมณฑล เป็นอย่างมาก แต่จะมีสักกี่คน ที่รู้ว่าเจ้า PM 2.5 ส่งผลร้ายไม่ใช่แค่ปอดแต่ตับก็ไม่รอดเช่นกัน

ฝุ่นละอองขนาดเล็ก จากมลพิษทางอากาศหรือ PM 2.5

มีขนาดเล็กกว่าเส้นผ่าศูนย์กลางของเส้นผมเราถึง 25 เท่า ซึ่งเกิดจากการเผาไหม้ที่ไม่สมบูรณ์จากท่อไอเสียรถยนต์ โรงงานอุตสาหกรรม มีส่วนประกอบของปรอท แคดเมี่ยม และสารอันตรายอื่น ๆ อีกมากมายที่สามารถทำลายระบบภายในร่างกายและระบบประสาท ทำให้เป็นอัมพาต และอาจรุนแรงลุกลามจนกลายเป็นมะเร็งตับร้ายได้

ฝุ่นละอองขนาดเล็ก หรือที่เรารู้จักกันในชื่อ PM 2.5 (Particulate Matter ขนาดเล็กกว่า 2.5 ไมครอน) เป็นปัญหามลพิษทางอากาศที่รุนแรงในปัจจุบัน โดยอนุภาคเหล่านี้มีขนาดเล็กมากจนไม่สามารถมองเห็นได้ด้วยตาเปล่า และเล็กกว่าเส้นผ่าศูนย์กลางของเส้นผมมนุษย์ถึง ประมาณ 25 เท่า ความเล็กนี้ทำให้ฝุ่นสามารถแทรกซึมเข้าสู่ระบบทางเดินหายใจ ลึกไปจนถึงถุงลมปอด และบางส่วนยังสามารถผ่านเข้าสู่กระแสเลือดได้โดยตรง

แหล่งกำเนิด PM 2.5

การเผาไหม้เชื้อเพลิงจาก ท่อไอเสียรถยนต์ โดยเฉพาะรถดีเซล
การผลิตและกระบวนการทาง โรงงานอุตสาหกรรม
การเผาไหม้ที่ไม่สมบูรณ์ เช่น การเผาขยะ เผาไร่ และไฟป่า
แหล่งกำเนิดรอง (Secondary PM) ที่เกิดจากการรวมตัวของก๊าซมลพิษในบรรยากาศ เช่น ก๊าซซัลเฟอร์ไดออกไซด์ ไนโตรเจนออกไซด์

องค์ประกอบและอันตราย

PM 2.5 มักมีสารพิษปนเปื้อนหลายชนิด เช่น โลหะหนัก (ปรอท แคดเมียม ตะกั่ว), สารประกอบอินทรีย์ระเหยง่าย และสารก่อมะเร็ง เมื่อเข้าสู่ร่างกายจะสะสมและสร้างความเสียหายได้หลายระบบ เช่น

ระบบทางเดินหายใจและปอด : ทำให้เกิดอาการไอ หอบ หายใจลำบาก และโรคหอบหืดกำเริบ
ระบบหัวใจและหลอดเลือด : เพิ่มความเสี่ยงโรคหัวใจขาดเลือด ความดันโลหิตสูง และโรคหลอดเลือดสมอง
ระบบประสาท : สารโลหะหนักอาจทำลายเซลล์ประสาท ทำให้ความจำเสื่อม อัมพาต หรือโรคทางสมอง
ตับและระบบขับสารพิษ : การได้รับสารพิษสะสม เช่น แคดเมียมและปรอท อาจก่อให้เกิด ภาวะตับอักเสบเรื้อรัง ตับแข็ง และเสี่ยงกลายเป็นมะเร็งตับ ในระยะยาว

ผลกระทบระยะยาว

สิ่งที่น่ากังวลคือ PM 2.5 ไม่ได้สร้างปัญหาชั่วคราว แต่สามารถ สะสมในร่างกาย และก่อให้เกิดโรคเรื้อรัง เช่น มะเร็งปอด มะเร็งตับ โรคหัวใจ และโรคทางสมองได้ นอกจากนี้ยังเป็นภัยเงียบที่กระทบต่อเด็ก ผู้สูงอายุ และผู้ที่มีโรคประจำตัวมากที่สุด

วิธีลดความเสี่ยง

ติดตามค่าฝุ่นในแต่ละวัน หากค่า PM 2.5 สูงควรหลีกเลี่ยงกิจกรรมนอกบ้าน
ใช้หน้ากากอนามัยชนิด N95 หรือเทียบเท่า เพื่อกรองฝุ่นได้จริง
ใช้เครื่องฟอกอากาศที่มีแผ่นกรอง HEPA ภายในบ้าน
รับประทานอาหารที่มีสารต้านอนุมูลอิสระ เช่น ผัก ผลไม้ และดูแลสุขภาพตับซึ่งเป็นด่านแรกในการขับสารพิษ
หลีกเลี่ยงการเผาขยะหรือกิจกรรมที่ก่อให้เกิดควัน

ฝุ่นละอองขนาดเล็กนี้ เข้าสู่ร่างกายผ่านทางจมูกและปาก โดยจะผ่านเข้าไปทางช่องทางเดินหายใจจนเข้าไปถึงถุงลมในปอด ทำให้ประสิทธิภาพในการทำงานของปอดลดลง การแลกเปลี่ยนอากาศ น้อยลง ส่งผลให้หายใจสั้นและหัวใจทำงานหนักมากขึ้นเพื่อทดแทนปริมาณการแลกเปลี่ยนก๊าซที่ลดลงไป อันตรายจากฝุ่น PM 2.5 ที่เราอาจไม่รู้จนไม่ได้ระวังตัวคือ การกระตุ้นให้เซลล์เกิดการอักเสบ โดยการเหนี่ยวนำให้โปรตีนชื่อ TGF-B ทำงานเพิ่มขึ้น จนมีการสร้างคอลลาเจนสะสมเกินพอดี และเป็น 1 ในสาเหตุที่ทำให้เกิด พังผืดในตับ ซึ่งพังผืดในตับ คือ จุดเริ่มต้นในการนำไปสู่ ภาวะตับแข็งและมะเร็งตับในอนาคตได้

Hepheka ยินดีและพร้อมให้คำปรึกษาปัญหาสุขภาพตับรายบุคคล ด้วยทีมผู้เชี่ยวชาญ โดยไม่มีค่าใช้จ่ายใดๆ ตามช่องทางที่ท่านสะดวกติดต่อสนง.ใหญ่ที่